سیاوش سلطانی/امروز سالروز قیام ملی سی تیر است،قیامی که مردم در آن در پشتیبانی از دولت دکتر محمد مصدق که به اذعان اکثر مصلحین،دموکرات ترین حکومت تاریخ ایران بود به پا خواستند.
مردم ایران که سالها از استبداد قاجاری رنج برده و برای رسیدن به آزادی انقلاب مشروطه را انجام داده بودند به زودی به سد استبداد رضاخانی برخورد کردند که هرچند از نظر توسعه به موفقیت هایی گران نائل آمد اما حکومتش کاملا استبدادی بود به وجهی که حتی نمایندگان مجلس قبل از انتخابات توسط شاه تعیین می شدند و انتخابات فقط جنبه نمایشی داشت.
پس از پایان یافتن حکومت رضاشاه، مردم با اتکا به آزادی نسبی اوایل دوران محمدرضا توانستند تشکل های سیاسی و مدنی را شکل دهند که یکی از آن ها جبهه ملی بود که با جمع شدن عده ای از جوانان نخبه و تحصیل کرده در غرب، پیرامون دکتر مصدق سازمان یافت.دکتر مصدق به یاری همین جوانان راه دموکراتیزه و مستقل کردن ایران را آغاز کرد اما دولتش با کارشکنی های عناصر وابسته به دربار مواجه می شد.سرانجام در روز بیست و پنجم تیر ماه ۱۳۳۱ وقتی مرحوم مصدق درخواستی قانونی برای برعهده گرفتن وزارت جنگ از شاه را کرد با پاسخ رد او مواجه شد که نشان از عدول شاه از سلطنت به حکومت و قانون اساسی مشروطه بود لذا دکتر مصدق در اعتراض به این عمل استعفا کرد.
مردم که از این نیمه کاره و بی ثمر شدن دموکرات و مستقل ترین دولت ایران ناراضی بودند در سی تیر به خیابان ها ریختند و توسط نیروهای ارتش که با تانک به خیابان ها آمده بودند به رگبار بسته شدند.در اثر این حوادث ده ها نفر از مردم غیور ایران به شهادت رسیدند اما بدلیل مقاومت شان نهایتا دربار مجبور شد که قوام را برکنار و مصدق را به نخست وزیری برگزیند.